13 września 2023 w Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi odbyło się spotkanie wspomnieniowe, dotyczące bogatych dziejów życia Genyi Ravan, amerykańskiej piosenkarki rockowej żydowskiego pochodzenia, z łódzkimi korzeniami.

Spotkanie prowadzili łódzcy radiowcy - red. Bartosz Florczak i red. Marcin Tercjak z Radia Łódź.

Prawdziwą skarbnicą wiedzy w tym obszarze okazał się główny prowadzący spotkanie, Andrzej Pietrzak, wspólzałożyciel i członek honorowy Łódzkiego Stowarzyszenia Muzycznego "Ocalić od Zapomnienia". Zaprezentował on muzykę z płyt winylowych Genyi Ravan z własnej kolekcji, zdjęcia, artykuły prasowe, opowiedział też w niezwykle interesujacy sposób o burzliwych losach tej amerykańskiej artystki o żydowskich korzeniach.

Z kolei, zaslugą red. Batosza Florczaka było nagranie wywiadu z Genyą Ravan, który został odtworzony podczas spotkania.

Licznie zgromadzona publiczność wysłuchała prelekcji z dużym zainteresowaniem.

GENYA RAVAN (właśc. Genyusha Zelkowitz) urodziła się 19 kwietnia 1940 w Łodzi. Jej rodzina przeszła przez łódzkie getto i piekło holocaustu, nim udało im się uciec do Stanów Zjednoczonych.

Dziś 83-letnia Genya nadal mieszka w USA, w przyszłym roku odwiedzi Łódź.

Rodzina Zelkowitz wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych w 1947. Byli to rodzice i dwie córki, jedyni członkowie rodziny, którzy przeżyli nazistowski Holokaust w Europie. Dwóch braci, dziadkowie oraz liczne ciotki i wujkowie zginęli w obozach koncentracyjnych.

W Nowym Jorku konserwatywna żydowska rodzina musiała ułożyć sobie życie na nowo. Gdy przyjechali, rodzina nie mówiła po angielsku.

Matka nazwała Genyushę imieniem Goldie, twierdząc, że Genyusha nie jest "wystarczająco amerykańska".

Dziewczyna odkryła w sobie miłość do muzyki i talent do śpiewania. Języka uczyła się z piosenek. Jako nastolatka stanęła na scenie i tak rozpoczęła się niezwykła droga artystyczna Goldie. Miało to miejsce w 1962, w brooklyńskim klubie "The Lollipop Lounge", co jest także tytułem jej autobiografii, opublikowanej przez Billboard Books.

W klubie tym została poproszona o dołączenie do zespołu The Escorts, którego jednym z członków był Richard Perry.

Po podpisaniu kontraktu z Coral Records, filią Decca, odniosła sukces dzięki coverowi "Somewhere" z "West Side Story", który stał się numerem jeden w niektórych częściach Środkowego Zachodu USA. Singiel wyprodukował Henry Jerome.

Po spotkaniu z perkusistą Gingerem Bianco w barze w Greenwich Village, w 1963 Ravan założyła zespół Goldie and the Gingerbreads. Gdy prezes Atlantic Records, Ahmet Ertegün, zobaczył ich, występujących jako support The Rolling Stones, podpisał z nimi kontrakt dla filii Atlantic, wytwórni Atco Records.

Z kolei, w popularnym nowojorskim lokalu "The Wagon Wheel" przy 45th Street na Times Squar, zauwali ich Mike Jeffries, Eric Burdon, Hilton Valentine i Chas Chandler z zespołu The Animals. Zaprosuli ich do Anglii. Tam zespół Goldie and the Gingerbreads koncertował razem z The Rolling Stones, Yardbirds, The Kinks, The Hollies i z Manfredem Mannem.

W 1965 wydali przebój "Can't You Hear My Heart Beat:, który osiągnął 25. miejsce na brytyjskiej liście przebojów singli.

Zespół przebywał w Londynie przez dwa lata.

Wiosną 1966 Goldie wydała oryginalną wersję kompozycji Carole King i Gerry'ego Goffina "Goin' Back". Jednak singiel został wycofany w ciągu tygodnia przez producenta Andrew Looga Oldhama, z powodu nieporozumień z Goffinem i Kingiem w sprawie zmiany tekstu. Piosenka została nagrana przez Dusty'ego Springfielda trzy miesiące później, trafiając do pierwszej dziesiątki brytyjskiej listy przebojów singli.

W 1969 Ravan wraz z partnerami Aramem Schefrinem i Mike'em Zagerem założyła formację Ten Wheel Drive, który istniała przez trzy lata. Nagrali trzy albumy dla Polydor Records: "Construction number 1" , "Brief Replies" oraz "Peculiar Friends Are Better Than No Friends".

PSEUDONIM SCENICZNY "GENYA RAVAN"

Ravan opuściła zespół w 1972 i zaczęła występować jako Genya Ravan. Podpisała kontrakt z prestiżową Columbią Records, dla ktorej w 1972 nagrała album "Genya Ravan" . W latach 70. nagrała cztery kolejne albumy autorskie.

Życie Goldie nabrało tempa. Z klubów przeniosła się do sal koncertowych i na wielkie festiwale, które oglądała ponad 150-tysięczna publiczność. Na zawsze zapisała się na kartach nowojorskiej sceny muzycznej, także nowofalowej i punkowej, występując u boku wielu gwiazd.

Wystąpiła podczas Atlanta Pop Festival, a także dwukrotnie w "Carnegie Hall" i dwukrotnie w "Madison Square Garden", oraz w klubach w Bostonie, Filadelfii i Nowym Jorku, w tym w słynnym "CBGB".

Założony w 1973 przez Hilly’ego Kristala klub "CBGB" początkowo miał gościć głównie artystów, reprezentujących style muzyczne, zawarte w jego nazwie (C - country, BG - blue grass, B - blues), jednak zamiast tego stał się kluczowym miejscem koncertów dla grup, wykonujących muzykę punk i new wave, jak Ramones, Misfits, Television, The Patti Smith Group, The Dead Boys, The Voidoids, The Cramps, Blondie, Talking Heads. W późniejszych latach klub był kojarzony głównie z muzyką hardcore punk, za sprawą takich zespołów jak Agnostic Front, Bad Brains, Cro-Mags, Prong, Warzone, Sick of It All, czy Youth of Today, które tam koncertowały.

Genya pojawiła się w licznych programach telewizyjnych, w tym "The Mike Douglas Show" , "The Tonight Show Starring Johnny Carson" czy "The Dick Cavett Show".

Wiele utworów zespołu Ten Wheel Drive zostało zsamplowane przez artystów hip-hopu, w tym "Ain't Gonna Happen", który Jay-Z użył w swojej piosence "1-900-Hustler" z albumu "The Dynasty" z 2000. Samplował także wersję Genyi Ravan "Whipping Post" z jej albumu "Goldie Zelkowitz" do swojej piosenki "Oh, My God" z albumu "Kingdom Come" z 2006.

W 2011 Muzeum Rock and Roll Hall of Fame umieściło Goldie and the Gingerbreads na wystawie "Kobiety w muzyce", która podróżowała od stanu do stanu.

W 2013 Genya Ravan koncertowała w nowojorskim klubie "Iridium", na wyprzedanej imprezie.

Również w 2013 Ravan pojawiła się w Muzeum Instrumentów Muzycznych w Phoenix, wraz z takimi kobiecymi legendami, jak Wanda Jackson, Martha Reeves, Maria Muldaur i Tracy Nelson, w ramach muzealnej wystawy „"Women Who Rock". Ona i Reeves odkryły powiązania zawodowe, ponieważ obie pracowały z Richardem Perrym i podpisały kontrakt z Clive'em Davisem. Co więcej, jedną z pierwszych piosenek, których Ravan nauczyła się po przyjeździe do Stanów Zjednoczonych, była "What Did I Do to Be So Black and Blue", rozsławiona przez Fatsa Wallera. Reeves wykonywała tę piosenkę, występując w objazdowym programie "Ain't Misbehavin' ". Obie planowały wspólną pracę nad przyszłym projektem.

Retrospektywa kariery Genyi Ravan jest tematem musicalu "Rock and Roll Refugee" na Off Broadwayu, który został wyemitowany w niedzielę 14 lutego 2016, w "Weekend Edition" w National Public Radio.

Genya Ravan pracowała jako producentka dla wielu wytwórni płytowych. Była między innymi odpowiedzialna w 1977 za debiutancką płytę "Young Loud and Snotty" punkrockowego zespołu Dead Boys, oraz w 1980 za powracający album "Siren" Ronnie'ego Spectora. Na ten ostatni wniosła także własne wokale.

W 2001 w klubie "CBGB" Ravan odkryła trio rockowe TriPod. Wyprodukowała ich płytę demo, dodając własne chórki do jednego utworu.

Przyprowadziła Davida Lasleya i jego grupę soulową Rosie do Mike’a Bernikera w wytwórni RCA, podpisała z nimi kontrakt i wyprodukowała album "Better Late Than Never".

W 2006 Steven Van Zandt zwerbował Ravan do prowadzenia dwóch comiesięcznych audycji radiowych - "Chicks and Broads" , w którym od lat 50. do dnia dzisiejszego występuja kobiety, oraz "Goldies Garage", w którym występowały nieznane zespoły. Genya Ravan powiedziała:

W kanale radiowym "Underground Garage" Van Zandta, nadawanym w radiu satelitarnym SiriusXM w Ameryce Północnej i w radiu internetowym SiriusXM na całym świecie, Ravan powiedziała: "Jest tak wiele talentów, a za mało miejsc, w których można je usłyszeć". Dołączyła do zespołu radiowego gospodarzy, w skład którego wchodził oryginalny menadżer i producent The Rolling Stones, Andrew Loog Oldham.

DYSKOGRAFIA

1969 Construction No 1 - Ten Wheel Drive with Genya Ravan

1970 Brief Replies - Ten Wheel Drive with Genya Ravan

1971 Peculiar Friends - Ten Wheel Drive with Genya Ravan

1972 Genya Ravan

1973 They Love Me, They Love Me Not

1974 Goldie Zelkowitz

1978 Urban Desire

1979 And I Mean It!

1995 Best of Ten Wheel Drive - Compilation

2003 For Fans Only!

2006 Genya Ravan Live

2010 Undercover

2013 Cheesecake Girl

2019 Icon

2020 Genya Live at CBGB (recorded in 2005)

2021 Thinking About the Good Times: Complete Recordings 1964-1966 - Compilation - Goldie and the Gingerbreads.

Życie Genyi Ravan pełne było wzlotów i upadków. Ta nieopowiedziana dotychczas w Polsce historia została odkryta podczas spotkania 13 września 2023 w łódzkim Centrum Dialogu im. Marka Edelmana.

Łódzkie Stowarzyszenie Muzyczne "Ocalić od Zapomnienia" dziękuję pani dyrektor Centrum Dialogu, Joannie Podolskiej, za umożliwienie naszemu koledze tego niezwykłego wystąpienia.

Posłuchajmy:

"Construction No 1" - Ten Wheel Drive with Genya Ravan", Full Album 1969 https://youtu.be/HjO7DQlAhcQ?si=VPw3AygFG_b4PfFa

Genya Ravan - Live Interview 1977 https://youtu.be/01T-u4-5jig?si=2ig90e4KABqboD_9

Genya Ravan Band - "I'll Go Crazy", Live 1978 https://youtu.be/tItxnp4C3Bk?si=oBKTr7YLrWFtukVF

Genya Ravan Band - "Shadowboxing in the Rain", Live 1978 https://youtu.be/L8NX7moMYc8?si=YtUUEDUGeOyp8z97

Genya Ravan - "Back in My Arms Again" from "Urban Desire" 1978 https://youtu.be/ky6G05c5-Go?si=k8qVyq0PE13-58xt

Genya Ravan - "Junkman" from "And I Meant It!", Audio 1979 https://youtu.be/p1ed5TNk9Sw?si=GzFlSZ-FlirstEHh

Genta Ravan - Uncover Sapmler, Official Video 2010 https://youtu.be/euuJFR1KtJM?si=jjXX5gaQu63o54gN

Genya Ravan - "Cheesecake Girl", Audio 2013 https://youtu.be/F851GNEnM_U?si=BM99hFf1JpjtYFs-

Genya Ravan - "Shadowboxing in the Rain", Live @ CBGB Club, Audio 2005 https://youtu.be/TkxMCSbuZcU?si=kOugJKPIfLcxhQn8

Genya Ravan - "Icon", Album Teaser 2019 https://youtu.be/SWgA9-qdV9s?si=hHj37K9quI1PzLHR

Fot. Mikołaj Zacharow / Centrum Dialogu Łódź